Zasadą w postępowaniu upadłościowym jest obowiązek zgłoszenia przez wierzyciela osobistego swojej wierzytelności względem dłużnika, poprzez system teleinformatyczny obsługujący postępowanie sądowe (art. 236 §1 ustawy Prawo Upadłościowe). Niemniej, przewidziano również katalog wierzytelności, które brane są pod uwagę przez syndyka lub sędziego komisarza na liście wierzytelności z urzędu.
WIERZYTELNOŚCI ZABEZPIECZONE RZECZOWO
Pierwszą kategorią wierzytelności umieszczanych na liście z urzędu są wierzytelności zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym, hipoteką morską lub przez inny wpis w księdze wieczystej lub w rejestrze okrętowym (art. 236 §2 ustawy Prawo Upadłościowe). Warto również wskazać, iż wierzyciel wskazany powyżej ma możliwość zgłoszenia swojej wierzytelności, a dopiero w przypadku nieskorzystania przez wierzyciela z tej możliwości, są one brane pod uwagę z urzędu.
Należy odróżniać zgłoszenie wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo, od zgłoszenia sędziemu – komisarzowi lub syndykowi, ograniczonych praw rzeczowych ciążących na nieruchomości, która wchodzi w skład masy upadłości, jak na przykład służebność.
WIERZYTELNOŚCI ZE STOSUNKU PRACY
Kolejną kategorią wierzytelności, które nie podlegają obowiązkowi zgłoszenia ze skutkiem ich pominięcia, są te wynikające ze stosunku pracy (roszczenia pracownicze) w szerokim tego słowa znaczeniu (art. 237 ustawy Prawo Upadłościowe), co oznacza, że jako należności wynikające ze stosunku pracy uznaje się np. odszkodowania za zniszczone lub skradzione rzeczy wniesione przez pracownika do zakładu pracy, zwrot wydatków poniesionych przy wykonywaniu pracy, czy różnego rodzaju premie.
Podobnie jak powyższe należności, obowiązkowi zgłoszenia nie podlegają także roszczenia Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wypłacanych pracownikom upadłego (art. 238 §1 ustawy Prawo Upadłościowe). Należy wspomnieć, iż z FGŚP istnieje możliwość zaspokojenia wyłącznie wskazanych w ustawie o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy roszczeń ze stosunków pracy.
KWESTIE PRAKTYCZNE
Pomimo braku obowiązku zgłoszenia wierzytelności wymienionych powyżej, warto jednak zasygnalizować ich istnienie syndykowi masy upadłości. W tym przypadku będziemy mieć pewność, że nasza wierzytelność zostanie ujęta na liście wierzytelności (lub w planie spłaty), co pozwoli nam uzyskać choćby częściowe zaspokojenie.
