Ostatnim krokiem do uzyskania oddłużenia jest co do zasady realizacja ustalonego przez Sąd projektu planu spłaty. Upadły powinien terminowo stosować się do ustalonego planu spłaty wierzycieli oraz składać roczne sprawozdanie z wykonania tego planu za poprzedni rok. Jednakże, gdy upadły nie realizuje planu spłaty to z urzędu lub na wniosek wierzyciela, który nie uzyskuje terminowego zaspokojenia, może dojść do jego uchylenia. Konsekwencja ta jest o tyle doniosła, że uniemożliwia zakończenia postępowania upadłościowego ze skutecznym oddłużeniem dłużnika.
Następstwa braku realizacji planu spłaty…
…określa głównie art. 49120, który to zawiera przesłanki dopuszczalności uchylenia planu spłaty wierzycieli. Główną przesłanką uchylenia planu spłaty wierzycieli bez umorzenia zobowiązań upadłego jest niewykonywanie przez upadłego obowiązków ustanowionych w planie spłaty wierzycieli. Warto podkreślić, iż podstawą uchylenia nie może być jednorazowe niewykonanie któregoś z obowiązków, ale stałe, permanentne niewykonywanie obowiązków wynikających z planu spłaty wierzycieli. Natomiast jeżeli upadły nie wykonuje częściowo obowiązków wynikających z planu spłaty, to zachowanie takie należy już uznać za przesłankę uzasadniającą uchylenie planu spłaty.
Z kolei w sytuacji, gdy brak realizacji planu spłaty wierzycieli nie wynika z zaniedbań upadłego, ale z przyczyn od niego niezależnych, to sytuacja taka powinna stanowić przesłankę do zmiany planu spłaty wierzycieli, a nie jego uchylenia. Umorzenie planu spłaty stanowi bowiem sankcję dla upadłego, a taka nie powinna być na niego nałożona w momencie, gdy niezrealizowanie planu nie wynika z działań lub zaniedbań upadłego. Sąd nie może również uchylić planu spłaty, gdy upadły uchybił obowiązkom w sposób nieznaczny lub w sytuacji, gdy dalsze wykonywanie planu spłaty wierzycieli jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
Uchylenie planu spłaty
Co istotne do uchylenia planu spłaty wierzycieli może dojść do dopiero po wysłuchaniu upadłego i wierzycieli objętych planem spłaty. Warto podkreślić, że na wydane postanowienie o uchyleniu planu spłaty wierzycieli przysługuje zażalenie do sądu II instancji. W sytuacji, gdy uchylenie nastąpiło z urzędu, to zażalenie przysługuje wyłącznie dłużnikowi, natomiast w pozostałych przypadek zażalenie przysługuje zarówno dłużnikowi, jak i wnioskodawcy, który w zaskarżeniu postanowienia wykaże interes prawny. Natomiast konsekwencją uchylenia planu spłaty jest zakończenie postępowania i brak możliwości umorzenia zobowiązań upadłego.Efekt ten jest o tyle doniosły, że niweluje wszelkie pozytywne skutki, które niesie za sobą upadłość konsumencka.
