Roszczenia majątkowe, z mocy prawa, po upływie pewnego okresu, ulegają przedawnieniu. Skutkiem takiej sytuacji jest to, że dłużnik może skorzystać z zarzutu przedawnienia po to, by uchylić się od spełnienia świadczenia. Niemniej, przedawnienie może ulec zawieszeniu albo przerwaniu. Pierwsza z opcji skutkuje tym, że bieg przedawnienia zostaje, jak nazwa wskazuje, zawieszony w pewnym momencie i po ustaniu okoliczności powodujących zawieszenie, biegnie dalej od momentu, w którym się zatrzymał. Z kolei druga opcja ma taki skutek, iż po ustaniu okoliczności zatrzymujących bieg przedawnienia, biegnie ono od nowa, jak gdyby nigdy ten bieg się nie zaczął. Przedawnienie zobowiązania nie powoduje jednak jego wygaśnięcia, ale umożliwia dłużnikowi uchylenie się od jego spełnienia.
Czy zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłości konsumenckiej wpływa na bieg przedawnienia?
Odpowiedź na powyższe pytanie znajdziemy w art. 239a ustawy Prawo Upadłościowe, który mówi:
Zgłoszenie wierzytelności przerywa bieg terminu przedawnienia. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu albo umorzeniu postępowania upadłościowego.
Ma to doniosłe znaczenie dla wierzyciela upadłego. Przede wszystkim, w sytuacji zamknięcia postępowania upadłościowego bez oddłużania, taki wierzyciel będzie nadal mógł dochodzić zaspokojenia swojego roszczenia, ponieważ nie będzie ono przedawnione. Należy też pamiętać, iż w przypadku postępowania sądowego, bieg przedawnienia nie zacznie biec na nowo do momentu wydania prawomocnego orzeczenia.
Czy dłużnik składając wniosek o upadłość konsumencką, ma obowiązek wskazana wierzytelności przedawnionej we wniosku?
Tak, taki obowiązek wynika w sposób dorozumiany z przepisów prawa upadłościowego, które stanowią, że:
Wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zawierać:
5) spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty;
W celu uniknięcia narażenia się na zarzut niedopełnienia obowiązków formalnych najlepszym wyjściem jest zgłoszenie także tych wierzytelności, które mogą wydawać się wnioskodawcy przedawnione. Możliwa jest do wyobrażenia sytuacja, w której dłużnik nie jest świadomy okoliczności, które wpłynęły na wydłużenie albo zmianę terminu przedawnienia i jego biegu. Co więcej, przepis ten nie różnicuje zobowiązań przedawnionych, od tych, które nie uległy przedawnieniu. W związku z tym dłużnik powinien dołożyć należytej staranności, aby wskazać wszystkie zobowiązania, o których ma wiedzę. Jest to szczególnie ważne, ponieważ może skutkować umorzeniem postępowania upadłościowego bez uzyskania oddłużenia.